Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) geçiş süreci, yapılan düzenlemelerle uzatıldı. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele amacı güden bu sistem, yalnızca ticari araçları kapsıyor. Bireysel araç sahiplerinin kayıt yaptırması gerekmiyor. Kayıt için belirlenen son başvuru tarihi 31 Ocak 2025 olarak belirlendi.
Bu sistem, akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi amacıyla oluşturulmuştur. Akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlara taşıt plaka bilgilerinin otomatik aktarımını sağlayarak, elle girişin önüne geçilmektedir.
UTTS, akaryakıt alımı yapacak taşıtların plakalarının elle yazılmadan sistem kapsamındaki bileşenler ile ödeme kaydedici cihazlara otomatik olarak yansıtılmasını sağlar. Bu sayede, yakıt alan taşıttan başka bir taşıtın plakasına fiş düzenlenmesi önlenir. Sistem, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede önemli bir rol oynamaktadır.
Akaryakıt istasyonlarında, bu sistemin uygulanmasıyla birlikte, taşıt sahipleri ve istasyon işletmecileri arasında daha şeffaf bir ilişki kurulması hedeflenmektedir. Böylece, akaryakıt alım süreçleri daha düzenli hale getirilecektir.
UTTS kapsamındaki taşıt sahipleri ile akaryakıt istasyonu işletmecilerine, en geç 31 Aralık 2024 tarihine kadar sisteme kaydolmaları gerekmektedir. Resmi Gazete’de yayımlanan yeni UTTS Tebliği ile bu tarih 31 Ocak 2025 olarak güncellenmiştir. Bu tarihe kadar kayıt yaptıranlar, 2024 yılı fiyatlarından faydalanabilecektir.
Donanım fiyatları, yıl sonunda ÜFE artış oranı üzerinden güncellenecektir. Bu nedenle, 31 Aralık 2024’e kadar kaydolanlar, daha uygun fiyatlarla donanım temin edebilecektir. Bu durum, araç sahipleri için önemli bir avantaj sunmaktadır.
Düzenlemeyle getirilen yeni uygulama esaslarına göre, mevcut bireysel araçlar için TTB taktırma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Ancak, 1 Temmuz’dan itibaren trafiğe çıkacak sıfır araçların, piyasaya sürenleri veya ithalatçı, üreticileri tarafından TTB taktırılması zorunludur.
Bu araçların plaka veya sahip değişikliğinde TTB değişimi zorunluluğu bulunmamaktadır. Böylece, bireysel kullanıcılar için ek bir yükümlülük getirilmemiştir. Bu durum, bireysel araç sahipleri için rahatlık sağlamaktadır.
1 Temmuz 2025’ten itibaren trafiğe çıkacak sıfır araçlar, ithalatçı veya üreticileri tarafından TTB’li olarak piyasaya sürülecektir. Mevcut taşıt tanıma sistemlerindeki taşınabilir cihazlar TTB ile değiştirilecektir. Bu sayede, standartlaşma sağlanacak ve usulsüzlük önlenecektir.
TTB sayesinde, farklı akaryakıt şirketlerinden yakıt alımı mümkün hale gelecektir. Kapsamdaki araçların bireysel kullanıcılara devrinde yeni cihaz almak zorunda kalınmayacaktır. Bu durum, kullanıcılar için önemli bir kolaylık sunmaktadır.
UTTS sayesinde, 8 milyon taşıtın akaryakıt giderleri elektronik olarak kontrol edilerek, yılda en az 15 milyar TL’lik kayıt dışılığın önüne geçilecektir. Ülke genelinde halen 1500 TTB montaj istasyonunda 4 bin teknisyen, taşıtlara donanım montajı yapmaktadır.
Akaryakıt istasyonlarındaki donanım hazırlıklarında da 450 teknik servis, 2 bin personel görev almaktadır. UTTS’ye kayıtlı istasyon sayısı geçen haftalarda 4 bini geçmiştir. TTB siparişleri ise 1,1 milyonu aşmıştır. Yeni düzenleme ile yıl sonuna kadar TTB siparişlerinin 2 milyonu, kayıtlı istasyon sayısının ise 8 bini geçmesi beklenmektedir.